آینده نگری و دور اندیشی

پس از پایان جنگ سپاه ناکثین از هر سو پا به فرار گذاشتند، در این هنگام حضرت علی علیه السلام دستور داد این فرمان به اصحاب و یارانش ابلاغ شود:
«ای مردم! مجروحان دشمن را نکشید، فراریان را تعقیب نکنید، نادمان را سرزنش و ملامت نکنید. هر کس اسلحه خود را بر زمین گذاشت در امان است. هر کس به خانه خود رفت و در را بست در امان است».
آن حضرت در این جنگ دستور عفو عمومی برای مردم بصره را صادر کرد و تمامی کسانی را که در برابر او شمشیر کشیده بودند، بخشید و آن ها را آزاد گذاشت که کشته های خود را آزادانه به خاک بسپارند.
پس از پایان جنگ گروهی از یاران حضرت خواستار آن بودند که با اصحاب جمل مانند مشرکان رفتار شود، زنانشان به اسارت و اموالشان به غنیمت گرفته شود. امیرمؤمنان علیه السلام به شدت با چنین طرز فکری مخالفت نمود و فقط دستور داد مهمات و اسلحه هایی که در میدان جنگ از آنان باقی مانده ضبط شود.